KİRACI
Ülkemizde kiracı-ev sahibi problemi kanayan bir yara haline gelmiş vaziyette. Siyasi iktidarın %25 kararı bu problemin üzerine tüy dikti. Kiracının oturduğu ev bir mülktür. Burada alım-satım yoktur, ancak karşılıklı rızaya dayalı bir faydalanma vardır. Her iki taraf anlayışlı olduğu takdirde problem yok. İki taraf da verdiğinin ve aldığının hayrını ve bereketini görür. Ancak şu anlatacağım hadisede olduğu gibi taraflardan birinin niyeti bozuk ise, işte o zaman ortaya çok sıkıntılı haller çıkar. Anlatacağım hadisenin her safhasının şâhidiyim.
Ülkemizde çoğu kişinin yaptığı gibi, bir tanıdığım dişinden tırnağından artırdığı ile bir ev alır. Oğlunu evlendirip buraya koymak yerine çocuk iş buluncaya kadar kooperatife girerek aldığı evde birlikte oturmak, emekli geliri ile kirayı birleştirerek geçimini yapmak ister. Bir kiracı adayı gelir. Yeni lokanta açtığını söyler. Ev yeni boyanmış, pencereleri ve mutfağı değiştirilmiş, pırıl pırıldır. O kiracı adayı kapıları beğenmez. Ev sahibi de onun tavrını beğenmez ve “Sana ev vermem!” der. Kiracının henüz yeni astsubay çavuş olan oğlu devreye girer ve kiracının elini öperek, “Senin muhatabın bundan sonra benim” der. Ev sahibi de o astsubay çavuş gence, “Ben seni tanırım!” der. Kirayı da o çevredeki rayice göre oldukça düşük tutar. 2. sene koronavirüs çıkar. Kiracı, “İşlerimiz kesat. Kira artışı yapmayalım!” der. Ev sahibi kabul eder. 3. sene de aynı şeyi söyler. Ev sahibi yine kabul eder. 4. sene kiracı bir özel hastaneye aşçı olarak girmiştir. Hanımı ve kızı da çalışmaktadır. Eve üç maaş girmektedir. Ev sahibi, “Gerçekçi bir artış yapın!” der. O sırada hükümet kira için %25 kararını almıştır. Kiracı, “Hükümet %25 zam verdi. Bundan fazla yapmam!” der. Derken 11 ilde deprem olur. Ev sahibinin oturduğu ilde de deprem olmuştur. Evler oturulamayacak durumdadır. Ev sahibi kiracının yanına gider, durumu anlatır. “Biz geleceğiz, lütfen kendinize bir ev bulup çıkın!” der. Kiracı, “Tamam ev bakıyoruz!” der. Aradan aylar geçer kiracıdan ses yok. Ev sahibi arar bu defa, “Beni arama, rahatsız etme!” der. Bu arada kiracının astsubay oğlu da aynı tavrı gösterir. Bu arada 5. sene de dolmak üzeredir. Kiracı o bölgedeki kira bedellerinin dörtte biri kadar komik bir bedel ödemektedir. Yakınlarına da ev sahibinin saflığını ileri sürüp dalgasını geçmektedir.
Bu ev-sahibi kiracı hikayesinde şöyle bir durum var:
1) Ev sahibinin gerçekten eve ihtiyacı var. Ancak o evde 5 sene oturmuş olan kiracı çıkmamakta, üstelik kira artışını da çok düşük yapmaktadır.
2) Ev sahibinin konuşma talebini reddetmekte, “Beni aramayın!” demektedir.
3) Bu durum hukuken evi gasbetmeye girmekte değil midir?
4) Ev sahibi bir avukat tutarak, hakkını kanun yoluyla arama yoluna gitmiştir. Bu yazımız bu durumdaki davalar için sayın hakimlerimize bir misal olsun diye yazılmıştır.
5) Bu gibi kötü niyetli, anlayışsız kiracılara karşı da bir müeyyide getirilmelidir.
6) İlk üç sene kiraları gönderen kiracının astsubay çavuş çocuğunun tavrı da ayrıca değerlendirilmelidir. Bu şekilde haksızlığa seyirci kalan kimseye görev verilebilir mi?
Yıllar önce kayınpeder, elindeki parayı değerlendirmek için Mersin’den bir ev almıştı. İşte o da yukarıda anlattığım gibi anlayışsız bir kiracıya denk geldi. Daha sonra evi yok pahasına sattı ve şöyle dedi: “Kiracı için ev alanın aklı yok!”
Siyasî iktidar, belki siyaseten taraftar kazanmak uğruna %25 kararını aldı. Ancak şunu unuttu: O evde kiracı varsa, bir de ev sahibi var. Son mahalli idareler genel seçiminde aldığı neticeyi bir de bu zaviyeden değerlendirsin. En doğrusu nedir? Hakkaniyetli ve adaletli bir düzenleme yapmak. Kira hakkaniyetli ve adaletli bir şekilde artırılabilmeli. Ev sahibinin gerçekten ihtiyacı varsa ve kiracı “gereksiz” ve “zararlı” bir kimse ise o kimse rahatlıkla tahliye edilebilmeli. Bu gibi art niyetli kimselerin tahliyesi, aylar, yıllar almamalı.
Ticaret erbabı kimseler kiracı için ev almaz. Onlar eve yatıracakları parayı ticaret yaparak değerlendirirler. Ticaretten anlamayan garibanlar, futbolcular, sanatçılar da tasarruflarını ev alarak değerlendirmek isterler ve işte onlar da anlattığım bu hadisede olduğu gibi mallarıyla rezil olurlar. Allah bu örnekte olduğu gibi kötü niyetli insanların şerrinden cümlemizi muhafaza eylesin.
